آیا دستگاه تصفیه هوا UV خطرناکند؟
درابتدا در مورد اشعه ماورای بنفش و اثر آن بر آلاینده های محیطی توضیح می دهیم و سپس در مورد طرز کار دستگاه های تصفیه هوای UV صحبت می کنیم و در انتها سعی داریم تا به این پرسش که اشعه UV چه عوارض یا مزایایی برای ما و کیفیت تصفیه هوای محیط اطرافمان می تواند داشته باشد پاسخ دهیم.
دستگاه های تصفیه هوا UV چگونه از اشعه ماورای بنفش استفاده می کنند؟
اشعه ماورای بنفش مسئول اصلی فعالیت ضد عفونی کننده در سیستم های تصفیه هوا یو وی است. تمام انرژی ساطع شده که بسیار بیشتر از نور مرئی است، می تواند مولکول های جذب کننده آن را تغییر دهد و در این میان مولکول DNA به ویژه مستعد این تغییرات است. اشعه ماوراء بنفش میکروارگانیسم های اطراف لامپ UV را بمباران می کند و به DNA مورد نیاز آنها برای زندگی آسیب می رساند.
هنگامی که مردم پس از یک روز در ساحل دچار آفتاب سوختگی می شوند، قرمزی ناشی از سوختگی با اشعه ماوراء بنفش ساطع شده از خورشید، واکنش التهابی پوست است. هنگامی که DNA سلول های پوستی مستقیماً توسط اشعه ماوراء بنفش آسیب می بیند ، به طور بالقوه در معرض ابتلا به سرطان پوست قرار می گیرند.
از آنجایی که باکتری ها تنها یک سلول هستند، برای زنده ماندن به DNA خود تکیه می کنند. اگر DNA یک سلول باکتریایی به اندازه کافی آسیب ببیند، باعث ایجاد مکانیسم خود تخریب شده و آن را بی ضرر می کند. در واقع این اصل نحوه کار دستگاه های تصفیه هوا UV یا اشعه ماوراء بنفش است.
دستگاه های تصفیه هوا یو وی چگونه هوا را تمیز می کنند؟
نحوه عملکرد دستگاه تصفیه هوا UV بسیار ساده است. همانطور که در بالا توضیح داده شد، آن ها برای استفاده از لامپ های UV طراحی شده اند که می توانند به طور بالقوه DNA میکروارگانیسم ها را تغییر داده و آنها را غیرفعال یا نابود کنند. بسته به مواد ساطع کننده (مانند فسفر یا کوارتز) ، این نور ممکن است مایل به آبی باشد یا برای چشم انسان قابل مشاهده نباشد. طبق گزارش EPA، معمولاً برای کاربردهای تصفیه هوای خانگی از لامپ های جیوه ای استفاده می کنند که نور UV را در طول موج 254 نانومتر منتشر می کنند.
دستگاه های تصفیه هوا با اشعه ماوراء بنفش عموماً ترکیبی از یک سیستم هوای الزامی و یک فیلتر دیگر (مانند فیلتر HEPA) هستند. در نتیجه، اشعه ماوراء بنفش تصفیه کننده هوا همراه با سایر فرایندها، هوا را تمیز می کند. هوای محیطی داخل خانه از طریق سیستم گردش هوای مذکور وارد دستگاه می شود و از طریق یک محفظه با لامپ هایی که در فرکانس ماوراءبنفش نور ساطع می کنند، از میکروارگانیزم ها پاک سازی می شود. لامپ UV معمولاً در پایین دست فیلتر در دستگاه تصفیه هوا قابل حمل قرار می گیرد. عوامل مختلفی مانند نوع لامپ ماوراء بنفش، رطوبت و دما می تواند بر عملکرد آن تأثیر بگذارد.
لامپهای UV مورد استفاده در تصفیه کننده های میکروب کش بی صدا و بی بو هستند و بسته به نوع و مدل آن، معمولا سالانه تعویض می شوند.
آیا دستگاه تصفیه هوا اشعه ماوراء بنفش خطرناک هستند؟
شاید مهمترین جنبه منفی تصفیه کننده های UV، تابش آن است که اکسیژن هوا را به ازن تبدیل می کند (Slonim et al، 1969). این امر از طریق فوتولیز اتفاق می افتد. هنگامی که اشعه باعث می شود اکسیژن (O2) به دو اتم جدا شده و با سایر مولکول های اکسیژن ترکیب شده و ازن (O3) ایجاد کند. این امر در مورد لامپهای UV ذکر شده در بالا ، به ویژه اگر بدون روکش باشند، اتفاق می افتد. به دلیل این امکان ، برخی از تولید کنندگان از پوشش مخصوص روی لامپ های UV استفاده می کنند.
دستگاه های تصفیه هوای UV چقدر موثر هستند؟
اگرچه اشعه یو وی می تواند به طور بالقوه میکروب ها را غیرفعال کند، اما این که آیا می تواند در دستگاه تصفیه هوا قابل حمل این کار را انجام دهد، موضوع کاملاً متفاوتی است. این واحدها اغلب برای کاهش کنه گرد و غبار (dust mite) و آلرژن های کپک (allergens) تبلیغ می شوند.
تاثیر نور یووی در ضدعفونی کردن هوا به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- امکان تماس آلاینده ها با اشعه ماوراء بنفش
- این که آیا نور با اثر خنک کننده جریان هوا مهار می شود یا خیر
- مواد لامپ که چنین نوری را ساطع می کند
- دوز بالای نور مورد نیاز است
- مدت زمانی که آلاینده در معرض نور قرار می گیرد
دستگاه های تصفیه هوا UV در برابر میکروارگانیسم ها
اگر به درستی طراحی شده باشد، فرایند فیلتراسیون UV می تواند برخی از باکتری ها و کپک ها را غیرفعال کرده و کاهش کمی در ویروس ها، اما کاهش اندکی در اسپورهای باکتریایی و کپک ایجاد کند (Kowalski & Bahnfleth، 2000). به طور کلی، اسپورهای باکتریایی و کپک ها در برابر اشعه ماوراء بنفش مقاوم هستند و به مقدار زیادی از اشعه ماوراء بنفش نیاز دارند. EPA می گوید که برای از بین بردن واقعی اسپورهای کپک و باکتری، شما به سطوح بالایی از اشعه ماوراء بنفش و زمان های طولانی تر تماس نیاز دارید. ممکن است به سطوح بسیار بالاتری نسبت به آنچه در یک تصفیه هوای خانگی تولید می شود، و همچنین قرار گرفتن در معرض طولانی مدت (بسیار بیشتر از چند ثانیه ای که هوا از یک دستگاه عبور می کند) نیاز داشته باشید.
دستگاه تصفیه هوا UV در برابر مواد حساسیت زا
اشعه ماوراء بنفش به طور کامل آلرژن ها، بخارات شیمیایی، گرد و غبار، شوره حیوانات خانگی، دود سیگار یا کپک ها را از هوا حذف نمی کند (اولندر و همکاران ، 1988). گازهای خطرناک و بسیاری از ذرات جامد اغلب در برابر اشعه ماوراء بنفش آسیب ناپذیر هستند.
EPA می گوید ذرات کپک حتی می توانند حتی در صورت غیر فعال شدن باعث ایجاد حساسیت شوند و بنابراین تصفیه هوا صرفا با UV ممکن است برای آلرژی و آسم موثر نباشند.
دستگاه تصفیه هوا یووی در مقابل ترکیبات آلی فرار (VOCs | وی او سی ها)
بسیاری از آلاینده های مضر تحت تأثیر اشعه UV قرار نمی گیرند. اشعه ماوراء بنفش نمی تواند ترکیبات آلی فرار یا VOC را که معمولاً در اسباب و اثاثیه منزل یافت می شود، از رنگ و لاک ها گرفته تا محلول های پاک کننده، ضد عفونی کننده ها و لوازم آرایشی از بین ببرد (مشاهده منبع). انرژی شدید نور ماوراء بنفش حتی می تواند باعث شود گازهای VOC سریعتر از حالت معمول خارج شوند یا آنها را به مواد خطرناک تری تبدیل کنند.
حرف آخر
اگر دستگاه تصفیه هوای UV موجود در بازار ازن تولید کند ، می تواند خطری برای سلامتی شما و خانواده شما در خانه شما ایجاد کند. اگر خطری برای ازن وجود نداشته باشد ، سیستم های تصفیه هوای ماوراء بنفش ممکن است نوعی قابلیت ضدعفونی را ارائه دهند ، هرچند باید دارای یک فیلتر برای به دام انداختن ذرات نیز داشته باشد. به طور کلی، مطالعات نشان داده است که دستگاه های تصفیه هوا UV قابل حمل دارای اثر محدودی در برابر میکروارگانیسم ها هستند و نمی توانند بسیاری از آلاینده ها مانند ترکیبات آلی فرار (VOC) را برطرف کنند.
